Ο σκοπός του κατακόρυφου άλματος στα εργομετρικά τεστ - Εργαστηριακή Αξιολόγηση

Ψυρρόπουλος Δ. Ζήσης, ΤΕΦΑΑ

Είναι γνωστό ότι στο ποδόσφαιρο η ικανότητα να υπάρχει εκρηκτικότητά και δύναμη στα κάτω άκρα σε έναν ποδοσφαιριστή είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες στην απόδοση, μιας και η φύση του αθλήματος απαιτεί πολλές εκρηκτικές κινήσεις μέσα στον αγωνιστικό χώρο . 

Επίσης η αλτική ικανότητα, εκφραζόμενη σε ισχύς, είναι εξίσου ένας ακόμη βασικός παράγοντας στην επίδοση ενός ποδοσφαιριστή. Αυτό διότι ο ποδοσφαιριστής χρειάζεται να πηδήξει πολλές φορές στον αέρα για να πάρει κεφαλιά, να κερδίσει μια μονομαχία ή να κόψει την μπάλα στον αέρα όπου για να το πέτυχει αυτό απαιτεί ψηλό και εκρηκτικό άλμα. 

Ένας τρόπος για να μπορέσουμε να αξιολογήσουμε την αλτική ικανότητα, την εκρηκτική ισχύ των κάτω ακρών και την νευρομυική κατάσταση, είναι τα τεστ κατακόρυφου άλματος, με πιο συνηθισμένα τα  Squat Jump (SJ) και το Counter-Μovement Jump (CMJ). Είναι ένας πολύ πρακτικός, έγκυρος και αξιόπιστος τρόπος αξιολόγησης που μπορεί να μας δώσει χρήσιμες πληροφορίες και να δουλέψουμε σε τυχόν αδυναμίες. 

Τα τεστ αυτά πραγματοποιούνται πάνω σε μια πλατφόρμα ή σε ένα σύστημα φωτοκύτταρων συνδεδεμένων με υπολογιστή. Το καθένα από αυτά μας δίνει διάφορες πληροφορίες για τον αθλητή διότι έχουν μερικές διαφορές στην τεχνική όταν πραγματοποιούνται. Με το SJ (Εικόνα 1) μετράμε το μέγιστο κατακόρυφο ύψος στο άλμα από ημικάθισμα, όπου αξιολογούμε την εκρηκτική δύναμη. Με το CMJ (Εικόνα 2) μετράμε το μέγιστο κατακόρυφο ύψος στο άλμα με αντίθετη κίνηση, όπου αξιολογούμε την εκρηκτική δύναμη, την ικανότητα νευρικής επιστράτευσης και την χρησιμοποίηση ελαστικής ενέργειας (κύκλος διάτασης και βράχυνσης).

Ποιο είναι το συμπέρασμα και που μας χρησιμεύει αυτό το τεστ? Έρευνες έχουν δείξει ότι το τεστ έχει άμεση σχέση τις επίδοσης στα πρώτα μέτρα ενός σπριντ, τη επιτάχυνση στο σπριντ, μεγαλύτερο χρόνο επαφής με το έδαφος, και βελτιωμένη μέγιστη δύναμη (1RM) στα squat. Η αλτική ικανότητα ποδοσφαιριστών κυμαίνεται μεταξύ 47.8 - 60.1cm. Σε μελέτες βασισμένες σε επαγγελματίες ποδοσφαιριστές το ύψος του άλματος πρέπει να είναι από 45 cm για αγωνιστικό επίπεδο.

Λαμβάνοντας αυτά υπόψη, ο γυμναστής φυσικής κατάστασης μπορεί να δημιουργήσει το ανάλογο πρόγραμμα με βάση τα αποτελέσματα του αθλητή και όπως και για το σύνολο της ομάδας. Η βελτίωση της αλτικής ικανότητας έχει προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον από πολλούς ερευνητές, όπως και τις μεθόδους προπόνησης για την βελτίωση της. 

Τα κατακόρυφα άλματα είναι εκρηκτικές κινήσεις που απαιτούν γρήγορη ταχύτητα αντίδρασης και μέγιστη δύναμη κυρίως από τους εκτείνοντες μυς των κάτω άκρων. Για τον λόγο αυτό η πλειομετρική προπόνηση έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον πολλών αθλητικων επιστημόνων για την βελτίωση των προαναφερθέντων παραγόντων. Υπάρχουν δεδομένα που καταδεικνύουν ότι η πλειομετρική προπόνηση αυξάνει την επίδοση εκρηκτικών κινήσεων. 

Στο παρακάτω πίνακα μπορούμε να διακρίνουμε διάφορους προπονητικούς μεθόδους για την βελτίωση της αλτικής ικανότητας όπως και άλλους παραμέτρους. Όπως είναι φανερό, η πλειομετρική προπόνηση έχει συμβάλει θετικά σε διαφορά τεστ αξιολόγησης.

Πίνακας 1. Σχέση Προγραμμάτων Ενδυνάμωσης με Εκρηκτικότητα μυός και Εκρηκτικής Κίνησης. 

Συμπερασματικά η αξιολόγηση της αλτικότητας μπορεί να μας δώσει διάφορες πληροφορίες σχετικά με τον αθλητή, όπου μπορούμε να διακρίνουμε πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα καθώς και να βελτιώσουμε διάφορα χαρακτηριστικά σημαντικά για το ποδόσφαιρο. 

Λαμβάνοντας υπόψη διάφορες έρευνες, μπορούμε να πούμε ότι η εφαρμογή πλειομετρικής παρέμβασης μέσα στην ποδοσφαιρική προπόνηση μπορεί να οδηγήσουν πρακτικά σε σημαντικές βελτιώσεις σε διάφορους παραμέτρους. 

Πηγές: s11.gr, Κασάμπαλης Στανισλάβ